جاده های حادثه ساز متولی ندارد

تصادف جاده ای عامل مرگ ومیر در کشور است
 

آرش سقر؛ ناوگان امداد و نجات کشور ما آنقدر مجهز نیست که بتواند در حد مطلوب کار امدادرسانی را به خصوص در امدادهای جاده ای انجام دهد. هر سال تعداد زیادی از مردم کشورمان، در حوادث جاده ای به دلیل تاخیر در رسیدن به بیمارستان ها جان خود را از دست می دهند. با توجه به حادثه خیز بودن کشور و طول و عرض گسترده جغرافیایی ایران و از سویی قرار گرفتن کشور ما به لحاظ سوانح و حوادث طبیعی جاده ای در رتبه های اول جهانی، به نظر می رسد امداد و نجات جاده ای کشور با توجه به حجم سوانح بسیار ضعیف است.

از سویی بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند تنوع حوادث و گستردگی خاک ایران کار امدادرسانی را مشکل تر می کند. برای حل این مشکلات مسوولان متولی امر باید چاره ای بیندیشند تا اینگونه حوادث در کشور کاهش یافته و مردم نیز در مسافرت خود در جاده های ناامن و غیراستاندارد امنیت لازم را داشته باشند.

بهاءالدین ادب نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی درباره امدادهای جاده ای به خبرنگار کارگزاران گفت؛ کشور ما در زمینه امدادهای جاده ای بسیار فقیر بوده و با آن کم اهمیت برخورد می کند و به نظر می رسد که در جاده های ناامن کشور حضور انواع خودروها برای امداد ضرورت پیدا می کند و باید از تمام امکانات و بضاعت موجود برای امدادهای جاده ای استفاده شود.

هر از چندگاهی بسیاری از خودروهای شخصی و سواری که با مشکلات فنی در جاده ها روبه رو می شوند، گاهی در نقاط سردسیر و گردنه ها گرفتار برف، بوران و کولاک شده و یا اینکه در نقاطی مانند کویر به علت عدم دسترسی به آب با مشکلاتی مواجه می شوند که ضرورت حضور فعال امدادهای جاده ای در این زمینه مهم است.

ادب در ادامه خاطرنشان می کند؛ در کشورهای پیشرفته دنیا وقتی تصادفی در یکی از جاده ها رخ می دهد بلافاصله نیروهای امدادی با کمک های اولیه با وسایل و امکانات پیشرفته به کمک حادثه دیدگان می شتابند ولی در کشور ما به رغم گستردگی حوادث، امدادرسانی به حادثه دیدگان جاده ها به کندی انجام می شود در صورتی که به غیر از وسائط زمینی باید از هلی کوپتر با تکنولوژی نوین در این زمینه سود جست.

در جاده های کشورهای صنعتی به فاصله متناوب تلفن هایی وجود دارد که حتی با این تلفن ها دسترسی به مسوولان در امر امداد جاده ای آسان تر است. اما در اینجا ما نه تنها فاقد امکاناتی در این زمینه هستیم، بلکه استفاده از تلفن و یا تلفن همراه نیز میسر نیست. ادب مهمترین وظیفه دولت را حفظ جان ملت می داند و می گوید؛ حفظ جان ملت از وظایف دولت است ضمن اینکه مجلس هم خانه ملت است و نمایندگان هم مبین نیازهای ملت و قانونگذاری آنان در جهت رفاه و ایمن زیستن هستند و تمام قوانینی که تصویب می کنند برای خدمت به مردم است.

وی می افزاید؛ کشور ما از لحاظ سوانح طبیعی و حوادث طبیعی و سقوط بهمن و کولاک در گردنه ها بسیار مستعد است و خبرهایی که در این خصوص پی درپی شنیده می شود موید این مطلب است. این اخبار زیبنده کشور ما نیست و دولت و مجلس باید برای حل این مشکل چاره ای بیندیشد و با تخصیص اعتبار و برگزاری نشست در تخصیص و الگوبرداری از امدادهای جاده ای دیگر کشورها جلوی اینگونه مشکلات را بگیرند.

ادب در ادامه به نقش اورژانس و کیفیت آمبولانس هایی که در بحث امداد جاده ای حضور پیدا می کنند اشاره کرده و می گوید؛ اورژانس کشور در بحث امداد جاده ای نقش اساسی را دارد و حتی زحمات خوبی نیز تاکنون کشیده ولی این تلاش ها کم است و به نظر می رسد اورژانس از ضعف مدیریت رنج می برد در مورد آمبولانس ها باید بگویم که اتومبیل هایی که سابقا وانت نیسان بوده اند به صورت آمبولانس درآمده و این اتومبیل ها فاقد هرگونه تجهیزات و استانداردهای جدید هستند. از این رو ضرورت دارد آمبولانس ها را به تجهیزات روز مجهز کنیم.

در این راستا باید آمبولانس های سریع السیر در کنار هلی کوپترهای آمبولانسی که در دنیای کنونی جایگاه نخست در بحث امدادهای جاده ای دارند، به کار گرفته شوند. به دلیل گستردگی کشورمان باید از نیروهای ورزیده و زبده و کارشناس نیز استفاده شود. از سویی به دلیل حادثه خیز و بزرگ بودن کشور و فاصله طولانی طول و عرض آن استفاده از بالگردهای هوایی نیز ضرورت پیدا می کند به طوری که با تجهیز هلال احمر استان ها به بالگردها و آموزش نیروها در بحث امدادهای جاده ای می توان مسافت طولانی را به فاصله کمتری طی کرد.

در این باره منصور آقانصیر رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر کشور نیز می گوید؛ در سال 1385 اعتباری برای خرید بالگرد تخصیص داده نشده است و این سازمان فقط هزینه های کادر پرواز و سوخت آن را دارد و مشکل سرمایه گذاری در خرید و افزایش یگان هوایی از مشکلات این سازمان است. وی ادامه می دهد؛ کشور ما با پشتوانه مالی خود می تواند بالگرد تهیه کند و مسوولان هم باید به اهمیت داشتن آن واقف شوند.

ضمن اینکه ما به قول هایی که مسوولان داده اند خوشبین هستیم تا عدم پیشرفتمان را جبران کنند حتی ما این قدرت را خواهیم داشت که در صورت بروز حوادث اولین سازمانی باشیم که در سر صحنه حاضر شویم. در غیر از زمان حادثه می توانیم با کمک پلیس، وزارت راه و بهداشت و درمان خدمات عملیات امداد و انتقال جاده ای را نیز انجام دهیم. به علاوه به عنوان مسوول امداد و نجات کشور می گویم، اولین واحدی که از یک حادثه طبیعی مطلع می شود و اقدام می کند سازمان امداد و نجات است. اما توان استان ها در امدادرسانی محدود است. استان ها امکاناتی ندارند و به پشتیبانی تهران نیاز دارند و ما باید مجهز باشیم. در حوادث چند سال اخیر اهمیت داشتن بالگرد دو امداد هوایی مشخص شده است بخصوص بالگردهای پشتیبانی و عملیاتی. با توجه به تسهیل حضور در سر صحنه نیازمند تجهیزات بیشتری هستیم.

به نظر می رسد متولی نداشتن امر امداد جاده ای خود مشکلی اساسی است همانطور که هر سال بیش از 15 هزار نفر از افراد در جاده ها کشته می شوند که از این تعداد پنج هزار نفر در صحنه تصادف ها جان می بازند و بقیه نیز به دلیل تاخیر انتقال به بیمارستان، نداشتن امکانات لازم در مراکز درمانی نزدیک سانحه و نظایر آنها جان خود را از دست می دهند متاسفانه ما در کشور امداد جاده ای فعالی نداریم و این موضوع در بین مسوولان هم جدی گرفته نمی شود.

محمدعلی کوزه گر نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی در این باره معتقد است؛ تصادفات علت اول در مرگ و میر در کشور ماست ما در این زمینه از دیگر کشورها جلو هستیم و این مسئله بسیار تاسف بار است. علل مختلفی در این زمینه دخیل هستند، اما مهمترین نکته ای که در اکثر جاده های استانی کشور به چشم می خورد، ناامنی جاده هاست. جاده های ما در یک قرن پیش احداث شده و متناسب با نوع اتومبیل های آن زمان و سرعت آنهاست.

تا زمانی که بحث ناامن بودن جاده ها بررسی و حل نشود امداد و نجات در جاده ها نیز با کندی پیش خواهد رفت و ما مجبور هستیم در هر گذرگاه یا هر پیچ یک پست امدادی ایجاد کنیم.

دکتر کوزه گر در ادامه به خبرنگار کارگزاران می گوید؛ در بحث امداد جاده ای مراجع مختلفی مسوولیت دارند و هرگاه حادثه ای در یکی از جاده ها پیش می آید هر کدام از مسوولان خود را در پشت دیگری مخفی کرده تا اهمال و کم کاری را به گردن سازمان دیگری بیندازند. به نظر می رسد در وهله اول باید متولی اصلی در بحث امداد جاده ها مشخص شود که در این راستا بنده شاهد بودم در موقع اختصاص بودجه، وزارت کشور خود را مسوول امداد جاده ها معرفی می کرد تا بتواند بودجه بیشتری به خود اختصاص دهد به این منظور وزارت بهداشت و درمان نیز از سویی خود را مسوول امداد جاده ها معرفی می کرد ولی در مواقع حوادث هر یک از آنها از زیر بار مسوولیت شانه خالی می کنند.

متاسفانه نبود متولی واحد مشکل اصلی این بحث است. اما امداد جاده ها یک بحث بسیار اساسی و مهم می باشد چرا که کوتاهی در این مسئله خسارات جبران ناپذیری به بار خواهد آورد. در کشور ما متاسفانه امدادهای جاده ای به روز نیست و زمانی بحث امداد جاده ای مطرح می شود که یا یک حادثه هولناکی رخ دهد و یا یک مقام مسوول دچار حادثه شود.

وی در ادامه می افزاید؛ اورژانس کشور نقش اول و اساسی را در بحث امدادرسانی در حوادث جاده ای به عهده دارد ولی هلی کوپترهای امدادهای جاده ای در اختیار وزارت کشور است که تداخل این مسوولیت ها باعث شده که هیچ کدام وظیفه خود را به نحواحسن انجام ندهند و ایجاد یک سازمان متولی امر امداد جاده ای از ضروریات است و امیدواریم دولت و مجلس در این زمینه اقدام های لازم را انجام دهند.

ما باید در بحث حوادث جاده ای ریشه اصلی وقوع حوادث را برطرف کنیم همانطور که در طبابت عامل اصلی بیماری کشف و درمان می شود. این مسئله در مورد جاده های ما نیز باید به کار گرفته شود. اگر نگاهی به آمبولانس های موجود در اورژانس کشور در بحث امداد جاده ها داشته باشیم، می بینیم که این آمبولانس ها برای فعالیت های سخت در جاده های صعب العبور کشور پاسخگو نیستند.

کوزه گر در ادامه به ضعف مدیریت در بحث امدادهای جاده ای اشاره می کند و می گوید؛ مسوولان و متولیان امر امدادهای جاده ای باید با تجزیه و تحلیل و کار کارشناسی دلایل اصلی در ناکارآمدی امداد جاده ای را بررسی و برای حل آن مشکل برنامه ریزی اساسی داشته باشند. همچنین سید سبحان حسینی نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی در این باره به خبرنگار کارگزاران می گوید؛ در شرایط عادی امداد جاده ای ضرورت زیاد ندارد ولی در شرایط خاص و فصل های بخصوص ضرورت آن بیشتر احساس می شود. به عنوان مثال متولیان امداد جاده ای در فصل سرما باید حضور فعالی داشته باشند.

اما متاسفانه در این چند وقت کوتاه وقوع حوادثی نظیر گردنه سوواشی همدان که منجر به مرگ سه شهروند شد و مرگ وزیر دادگستری که آن هم به دلیل عدم حضور اورژانس اتفاق افتاد از جمله حوادث تلخی بودند که زیبنده نظام ما نبود. حسینی در ادامه می افزاید؛ مسوولان اورژانس کشور با همکاری وزارت کشور و استانداری ها باید نسبت به ایجاد تلفن ها و مکان هایی که مردم به امداد دسترسی داشته باشند، اقدام کنند چرا که امکانات موجود کنونی پاسخگوی نیازها نمی باشد؟

وی تصریح می کند؛ باید امدادهای جاده ای متولی خاصی داشته باشد و این متولی باید با تجربه گرفتن از فعالیت های کشورهای پیشرفته و موفق در این زمینه اقدام های لازم را انجام دهد و در طول سال با کمیسیون های تخصصی مجلس شورای اسلامی ارتباط و حضور فعال داشته باشد تا بتوان در این زمینه مشکلات را کاهش داد.